Hiệu chuẩn máy đo độ nhám tại xưởng: Dùng chuẩn Ra thế nào cho đúng?
Hiệu chuẩn máy đo độ nhám tại xưởng: Dùng chuẩn Ra thế nào cho đúng?
Không phải cứ có mẫu chuẩn là đo đúng
Trong thực tế sản xuất, rất nhiều kỹ thuật viên nghĩ rằng:
“Miễn là có chuẩn Ra thì máy đo Surftest sẽ đo đúng.”
Sai lầm lớn!
Vì nếu dùng mẫu chuẩn không phù hợp, hoặc không thiết lập đúng chế độ đo, kết quả bạn thu được có thể sai lệch 0.2 – 0.5 µm, dẫn đến:
-
Lô hàng không đạt yêu cầu khách hàng
-
Máy báo sai dù vừa hiệu chuẩn xong
-
Không thể xuất giấy kiểm tra nội bộ đạt chuẩn ISO
Cách hiệu chuẩn máy đo nhám Surftest tại xưởng – đúng quy trình
1. Chọn đúng mẫu chuẩn Ra theo mục đích
Loại mẫu chuẩn | Ra danh định | Mã Mitutoyo | Khi nào nên dùng |
---|---|---|---|
0.8 µm | Ra = 0.8 | 178-601 | Dùng để hiệu chuẩn định kỳ (chuẩn phổ thông) |
3.2 µm | Ra = 3.2 | 178-604 | Dùng cho bề mặt thô, kiểm tra máy đo vật liệu cứng |
Chuẩn JCSS | Ra tùy chọn | Đặt riêng | Cần truy xuất quốc gia, dùng cho phòng lab |
📌 Nhiều người dùng chuẩn 3.2 µm nhưng lại cài thông số đo theo 0.8 µm → sai lệch lớn
2. Kiểm tra đầu đo trước khi hiệu chuẩn
-
Đầu đo Surftest thường bị mòn hoặc cong do rơi, cọ sát
-
Nếu thấy kết quả dao động bất thường, cần thay stylus trước khi hiệu chuẩn
3. Cài đúng thông số theo mẫu chuẩn
-
Cutoff: thường dùng 0.8 mm hoặc 2.5 mm
-
Evaluation length: chọn đúng số segment (5L, 3L…)
-
Filter: nên để “Gaussian” theo tiêu chuẩn JIS/ISO
-
Chế độ đo Ra: phải đúng đơn vị – không lẫn với Rz/Rq
⚠️ Nhiều máy bị để sai cutoff từ lần đo trước, khiến kết quả sai lệch mà không ai để ý!
4. Tiến hành đo chuẩn Ra ít nhất 3 lần
-
Đặt mẫu chuẩn cố định, không xê dịch
-
Đo 3 lần tại 3 vị trí khác nhau → lấy trung bình
-
Kết quả lệch so với giá trị danh định < ±0.03 µm là đạt
5. Lưu kết quả & dán tem nếu đạt
-
Ghi nhận ngày hiệu chuẩn – người thực hiện – sai số đo
-
Gắn tem hiệu chuẩn lên thân máy Surftest
-
Đặt lịch hiệu chuẩn tiếp theo sau 6–12 tháng
Mẹo: Khi nào nên dùng chuẩn Ra 3.2 µm?
-
Khi đo các chi tiết có độ nhám cao (như phay thô, đúc, tiện mặt ngoài)
-
Khi bạn nghi ngờ đầu đo bị “mòn theo mẫu 0.8”
-
Khi cần kiểm tra khả năng đo với bề mặt có biên độ lớn hơn
Hậu quả khi dùng sai mẫu chuẩn
Một khách hàng tại Bắc Ninh từng sử dụng mẫu nội bộ ước lượng Ra = 1.5 µm để kiểm tra máy Surftest SJ-310. Kết quả:
-
Máy cho kết quả sai tới 0.4 µm
-
Bị khách Nhật từ chối toàn bộ lô hàng
-
Phải hiệu chuẩn lại bằng chuẩn Ra 178-604 và viết biên bản giải trình
👉 Đừng để “một cái mẫu chuẩn không đúng” làm cả dây chuyền dừng lại!
Dịch vụ hiệu chuẩn tận nơi tại MEB
✅ Mang mẫu chuẩn Ra tận nơi – đo, hiệu chuẩn, dán tem tại xưởng
✅ Hỗ trợ đầy đủ Ra 0.8, 3.2 và mẫu truy xuất cao (JCSS)
✅ Tư vấn chọn mẫu phù hợp với ứng dụng thực tế
✅ Xuất báo cáo song ngữ, có thể nộp khách hàng hoặc lưu audit ISO