Sai số khi kiểm tra ren – Nguyên nhân và cách khắc phục
Sai số khi kiểm tra ren – Nguyên nhân và cách khắc phục
Kiểm tra ren tưởng dễ nhưng lại dễ sai
Dưỡng kiểm ren Go/No Go là công cụ tiêu chuẩn trong sản xuất cơ khí để xác nhận sản phẩm có đạt yêu cầu ren hay không. Nhưng điều đáng báo động là:
Ngay cả khi dùng đúng dưỡng kiểm, kết quả vẫn có thể sai.
Vậy sai số này đến từ đâu? Cách khắc phục như thế nào để đảm bảo chất lượng lô hàng?
Các loại sai số phổ biến khi kiểm tra ren
| Loại sai số | Biểu hiện thực tế |
|---|---|
| Sai số do dưỡng mòn | Dưỡng vẫn "lọt" Go nhưng thực tế ren sai kích thước |
| Sai bước ren | Go vừa nhưng không lắp được vào chi tiết đối ứng |
| Sai do lực tay kiểm không đều | Người đo ép mạnh khiến No Go cũng lọt |
| Sai do ren không đúng hệ | Dưỡng lọt nhưng là ren khác hệ (M lẫn với UNC) |
| Sai do dung sai ren không đồng đều | Một số lô sản phẩm đạt – một số lệch hoàn toàn |
5 nguyên nhân dẫn đến sai số khi kiểm ren
1. Dưỡng kiểm mòn nhưng không được hiệu chuẩn
Dưỡng kiểm sử dụng lâu ngày (đặc biệt với thép tôi) sẽ bị mòn nhẹ → mất độ chính xác. Nếu không hiệu chuẩn định kỳ, thiết bị này trở thành “nguồn sai số” nguy hiểm.
2. Người kiểm không nắm rõ nguyên lý Go/No Go
Nhiều kỹ thuật viên mới chưa phân biệt rạch ròi giữa:
-
Go: phải vào mượt
-
No Go: KHÔNG được vào, kể cả ép nhẹ
Việc ép mạnh No Go lọt sẽ cho ra kết quả sai hoàn toàn.
3. Sử dụng sai hệ ren (M, UNF, NPT, BSP...)
Ví dụ: dùng dưỡng M10 kiểm tra chi tiết UNC 3/8-16 → bước gần giống nhau nhưng thực chất hoàn toàn sai chuẩn → sản phẩm có thể không lắp được ở bước sau.
4. Dưỡng không khớp cấp chính xác thiết kế
Mỗi bản vẽ kỹ thuật đều quy định cấp chính xác (class) – ví dụ: 6H, 2A, NPTF...
Dùng sai cấp chính xác → kiểm sai dung sai → cho qua sản phẩm lỗi.
5. Ren chưa hoàn thiện nhưng vẫn đem kiểm
Một số sản phẩm sau tiện ren chưa được làm sạch → ba via, dầu, mạt sắt làm cản trở dưỡng → gây hiểu lầm là No Go lọt sai.
Cách khắc phục sai số trong kiểm tra ren
| Giải pháp | Mục tiêu đạt được |
|---|---|
| 🔧 Hiệu chuẩn dưỡng định kỳ (6–12 tháng) | Đảm bảo dưỡng còn chính xác, tránh mòn |
| 📚 Đào tạo lại kỹ thuật viên kiểm | Nắm rõ cách dùng Go/No Go, nhận biết ren |
| 📋 Kiểm tra sơ đồ hệ ren từ bản vẽ | Tránh nhầm lẫn hệ M – UNC – NPT |
| 🧴 Vệ sinh sản phẩm trước khi đo | Loại bỏ sai số do bẩn, dính dầu, ba via |
| 🔎 Đối chiếu với dưỡng kiểm chuẩn phụ | Kiểm tra chéo nếu có nghi ngờ về kết quả |
Lưu ý quan trọng khi dùng dưỡng Go/No Go
-
Không dùng dưỡng đã rơi, trầy, sứt mẻ
-
Không siết ren thử bằng dưỡng kiểm – dễ mòn
-
Không bẻ lệch No Go chỉ để thử “cho chắc”
-
Ghi nhật ký sử dụng – hiệu chuẩn định kỳ rõ ràng
Gợi ý từ MEB – Đảm bảo kiểm đúng, sai số thấp
MEB cung cấp đầy đủ các loại dưỡng kiểm ren chính hãng Nhật Bản (ISSOKU, SK, OSG...) với:
✅ Dưỡng kiểm ren chuẩn hệ M, UNC, UNF, NPT, BSP
✅ Hiệu chuẩn định kỳ theo tiêu chuẩn JIS, ISO
✅ Hỗ trợ tư vấn chọn đúng loại dưỡng theo bản vẽ
✅ Cung cấp song song dưỡng chính + dưỡng đối chiếu
📞 Liên hệ kỹ sư MEB để được hỗ trợ kiểm tra ren tại xưởng hoặc tư vấn thiết lập hệ thống đo kiểm.
