1. Panme đo ngoài là gì? Cấu tạo thước panme đo ngoài

Thước panme đo ngoài là loại dụng cụ đo lường để thực hiện phép đo chính xác trên vật thể cần đo, cơ cấu xác định kích thước vật thể của panme hoạt động dựa trên trục xoay điều chỉnh sự di chuyển của đầu đo và thước đo.

Điểm quan trọng của Panme đo ngoài là độ chính xác cực kỳ cao (lên đến 0.0005mm), khả năng đo những khoảng cách nhỏ tới một phần nghìn mm. Được sử dụng để đo kích thước, đường kính ngoài của các chi tiết, thước panme có nhiều loại mỏ đo khác nhau để sử dụng cho các chi tiết có vị trí, hình dạng đặc thù. Kết cấu hình học của đầu trục hoặc dưỡng đo sẽ đáp ứng từng phôi riêng biệt. 

Cấu tạo của panme

Một thước panme cơ bản có những bộ phận sau:

• Mỏ đo (anvil): Trục đo hay đầu đo. Cơ bản panme sẽ có 2 phần của trục đo, 1 phần cố định như 1 điểm tì/đỡ.
• Đầu đo di động (spindle): Trục đo chính hay đầu đo (đầu đo có vẻ không sát nghĩa). Trục này chuyển động, dịch chuyển theo hành trình của thước và phôi. Trục đo này quyết định thang đo của thước là bao nhiêu?
• Vít hãm/ chốt khóa (lock) Chốt hãm hành trình thước. Thường là 1 nẫy gạt nhẹ bằng ngón tay khi muốn khoá hành trình trục đo.
• Thân thước chính (sleeve): Ống bao chính, ống này bao kín trục đo và trên ống có vạch chia tỉ lê. Ống này chỉ thị giá trị dịch chuyển hay kích thước chính của vật đo.
• Thân thước phụ (thimble): Ống bao phụ, chuyển động xoay, đây có thể xem là thước phụ hay nơi chỉ thị giá trị lẻ của trị đo. Vạch chia trên Thimble sẽ cho biết giá trị lẻ của phép đo.
• Núm vặn/ tay xoay (ratchet knob): Núm xoay, điều chỉnh bởi người dùng, tạo ra áp lực lên trục đo tỳ vào phôi.
• Tay cầm /khung (frame): Khung của panme, cơ cấu tạo thành ngàm giống chữ C. Ngàm hay khung có kết cấu chắc chắn, nơi gắn mọi chi tiết còn lại của thước.

2. Phân loại panme đo ngoài

Panme có nhiều cỡ: 0 – 25 mm, 25 – 50 mm, 50 – 75 mm, 75 – 100 mm, 100 – 125 mm, 125 – 150 mm… Đơn vị đo lường thường là mm hoặc inch.

Nếu phân loại theo bước ren thì có:

• Panme có trục ren với bước ren 1mm, thước phụ có thang chia vòng được chia thành 100 phần.
• Panme có trục ren với bước ren 0.5 mm, thang chia vòng của thước động chia thành 50 phần.

Dựa vào cách hiển thị kết quả đo, có các loại:

• Panme điện tử (kỹ thuật số)
• Panme cơ khí
• Panme có bộ đếm số cơ học.

Ngoài ra có thể phân chia theo công dụng chuyên biệt của panme, chẳng hạn như panme tiêu chuẩn, panme lưỡi dẹt, panme đầu nhọn, panme đo kích thước bước răng, panme đo độ dày ống, panme kiểu thước kẹp, panme hạn định…

3. 10 mẫu panme đo ngoài Mitutoyo

Phát triển từ năm 1938. Thương hiệu Mitutoyo đã dẫn đầu ngành sản xuất thước panme đo lường nhờ sự đổi mới và độ chính xác vượt trội. Sự ra đời của thước panme cơ khí đầu tiên của Mitutoyo đã thiết lập các tiêu chuẩn hiệu suất của ngành. So hành cùng những cải tiến mới nhất, thương hiệu Nhật Bản này liên tục mở rộng các giới hạn về chất lượng, tốc độ, độ chính xác và hiển thị độ phân giải tối ưu cho dòng thước panme.

• Dòng thước Panme đo thành ống điện tử series 395 được thiết kế chuyên dụng để đo các chi tiết dạng ống, hình trụ nhờ sở hữu các đặc điểm nổi bật sau: 
  • Đầu đo bằng hợp kim cứng carbide.
  • Là dòng thước panme đo ngoài điện tử có tiêu chuẩn chống nước, bụi cấp IP65 có kiểu đầu đo di động mặt phẳng với đầu đo cố định mặt cầu hoặc dạng trụ tròn.
  • Được trang bị cơ cấu bánh cóc ( Ratchet Stop) để kiểm soát lực đo khi đo, giữ lực đo không đổi.

• Panme đo ngoài điện tử series 331 là Dòng thước panme đo ngoài điện tử Mitutoyo Spline series 331 có hai đầu đo có đường kính nhỏ để đo các trục có rãnh, khe hẹp và rãnh then hoa.
  • Đầu đo cấu tạo hợp kim cứng carbide, đường kính 2 hoặc 3mm
  • Tiêu chuẩn chống nước, chống bám bụi cấp IP65
  • Cơ cấu bánh cóc (rachet stop) ổn định lực đo
  • Dải đo đa dạng từ 0-25 hoặc 25 -50mm, độ chia nhỏ nhất tới 0.0001mm
  • Tuổi thọ pin trung bình 2.4 năm cho nhu cầu sử dụng cơ bản

• Panme đo ngoài điện tử series 389 là loại thước Panme Mitutoyo chuyên dụng đo độ dày của các chi tiết sản phẩm có dạng tấm.
  • Mỏ đo cấu tạo tối ưu cho việc thực hiện đo lường độ dày mỏng của các chi tiết dạng tấm bằng các loại vật liệu cứng khác nhau như nhựa, kim loại,..
  • Tiêu chuẩn chống nước / chống bụi cấp IP65.
  • Cơ cấu bánh cóc ổn định lực đo tối đa (rachet stop)
  • Biên dạng của các mặt đo: Phẳng-phẳng, Hình cầu-phẳng và Hình cầu-Hình cầu.
  • Dải đo đa dạng, độ chi nhỏ nhất 0.01 hoặc 0.001mm

• Panme đo ngoài mỏ đo dạng đĩa series 369, 227 là dòng thước micrometer cho phép đo khoảng cách các chân ren của chi tiết bánh răng cơ khí.
  • Với các đầu đo có dạng đĩa tròn, panme điện tử 369 được thiết kế tối ưu cho việc đo lường “khoảng cách thẳng giữa các chân ren” của bánh răng kéo và bánh răng xoắn và xác định độ dài thẳng giữa các chân ren.
  • Thiết kế đầu đo cố định, không xoay.
  • Phạm vi đo được của bước răng: 0,5 đến 6 module (series 227: 0.4 to 3 module).
  • Tiêu chuẩn chống nước / chống bám bụi cấp IP65.
  • Cơ cấu bánh cóc ổn định lực đo tối đa, kiểm soát lực đo (rachet stop)

• Panme đo ren điện tử Mitutoyo series 326 là loại Thước panme đo ngoài điện tử đo ren vít có các đầu đo cố định và đầu đo chính có thể hoán đổi cho nhau theo từng cặp phù hợp để cho phép đo lường các loại ren khác nhau theo tiêu chuẩn Metric/Unified hoặc Whitworth.
  • Đầu đo hợp kim cứng Carbide
  • Dải đo đa dạng, độ chia nhỏ nhất tới 0.001mm
  • Tích hợp chế độ tiêu cài đặt tiêu chuẩn điều chỉnh điểm 0 để cho phép đo metric/Unified 60 độ.
  • Cho phép đọc trực tiếp đường kính của trục vít (không cần tính toán).

• Panme đo ngoài cơ khí series 295 là Dòng thước panme đo ngoài cơ khí được thiết kế để đo độ dày các chi tiết hình ống, trụ rỗng.
  • Các mặt đo: hợp kim cứng Carbide. (115-101: chỉ trục đo chính là hợp kim cứng carbide.)
  • Được trang bị cơ cấu bánh cóc ( Ratchet Stop) để kiểm soát lực đo khi đo, giữ lực đo không đổi.
  • Dải đo phổ biến từ 0-25mm hoặc 25 -50mm, độ chia nhỏ nhất 0.001mm

• Panme đo ngoài cơ khí Can Steam series 147 dùng đo độ dày lõi và biên bên trong các chi tiết lỗ trục, dáng trụ tròn.
  • Mặt đo: hợp kim cứng Carbide.
  • Được trang bị cơ cấu bánh cóc ( Ratchet Stop) để kiểm soát lực đo khi đo, giữ lực đo không đổi. 

• Panme đo ngoài cơ khí kiểu thước kẹp 143 được thiết kế đạt hiệu quả để đo các thông số của phôi ở những điểm khó tiếp cận.
  • Mặt đo: hợp kim cứng Carbide chống mòn.
  • Được trang bị cơ cấu bánh cóc ( Ratchet Stop) để kiểm soát lực đo khi đo, giữ lực đo không đổi.
• Panme đo ngoài Coolant Proof 293 Đây là loại panme có hiệu suất đo tốt nhất trên thế giới.
  • Tuổi thọ pin kéo dài đến 2,4 năm.
  • Khung chống trượt tiện lợi và bảng điều khiển mặt trước của panme đo ngoài điện tử Coolant Proof series 293 giúp các phép đo cầm tay thoải mái hơn.
  • Cơ chế bánh cóc cung cấp khả năng hoạt động tốt hơn cho thao tác bằng một tay.
  • Chất liệu chống dầu được sử dụng cho tất cả các bộ phận bằng nhựa.
  • Hai kiểu cơ cấu tạo lực không đổi: Ratchet Stop và Ratchet Thimble.

• Panme thay đổi đầu đo tĩnh 340 là Dòng thước panme đo ngoài điện tử Mitutoyo có phạm vi đo rộng bằng việc sử dụng các đầu đo tĩnh có thể hoán đổi được cho nhau.
  • Các thiết bị có dải đo từ 0-300 mm đều có tính năng chống nước, chống bụi.
  • Được trang bị cơ cấu bánh cóc ( Ratchet Stop) để kiểm soát lực đo khi đo, giữ lực đo không đổi.

4. Công dụng của các loại panme đo ngoài

Bởi độ chính xác cao (hơn hẳn nhiều loại thiết bị đo khác như thước cặp chẳng hạn) và dễ sử dụng của panme nên loại thước này được ứng dụng nhiều trong ngành cơ khí chế tạo, đúc nhựa, khuôn mẫu, nhôm kính, gỗ nội thất…

Thông thường, panme không tập trung vào tính vạn năng mà được thiết kế theo những dòng chuyên biệt với những kiểu dáng, đầu đo khác nhau để đo chỉ một (hoặc một vài) dạng chi tiết cụ thể như panme đầu dẹt, panme đầu nhọn, panme đo trụ, panme đo rãnh, panme đo trục vít…

Thiết bị đo lường Mitutoyo liên tục đổi mới và cải tiến để tăng cường khả năng đo chính xác và đa dạng kích cỡ, tính năng. Tuổi thọ trung bình của pin thước panme cũng luôn từ 2.4 năm trở lên với nhu cầu sử dụng cơ bản. Tất cả sản phẩm được thiết kế dung sai chặt chẽ hơn trên các cụm bánh cóc và trục chính tạo ra chuyển động cực kỳ trơn tru và chính xác. Đối với panme điện tử, dữ liệu đầu ra Digimatic đảm bảo tính linh hoạt với khả năng lưu trữ trên nhiều định dạng số.

5. Cách đọc panme đo ngoài

Để sử dụng Panme đem lại hiệu quả đo lường chính xác, luôn cần kiểm tra panme theo hướng dẫn sau đây trước khi đo vật thể:

• Đầu tiên, cần vệ sinh cơ bản thước panme đo ngoài, làm sạch phần đầu đo, màn hình hiển thị, tay cầm,..
• Kiểm tra các đầu đo xem có dấu hiệu ăn mòn. nứt vỡ hoặc sứt mẻ không, nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào thì đều có thể làm kết quả đo không chính xác. Trường hợp thước đo có vấn đề, bạn nên liên hệ đại lý bán hàng, Trung tâm đo lường để được sửa chữa, thay thế lại các bộ phận hoặc tư vấn một panme mới.
• Sau khi đảm bảo đầu đo nguyên vẹn thì tiếp đến kiểm tra thanh trục đo chính có di chuyển trơn tru không, thước panme có phát ra tiếng động khi chuyển động các bộ phận hay không.
• Đưa điểm đo về điểm 0 bước quan trọng trước khi tiến hành đo để đảm bảo đọc kết quả đo được chính xác.
  • Đối với panme có giới hạn đo từ 0-25mm, các bạn cho tiếp xúc trực tiếp hai bề mặt đo với nhau. Kiểm tra điểm 0.
  • Đối với panme có giới hạn đo từ 25-50mm,… các bạn dùng căn mẫu (block gauge) tương ứng để kiểm tra điểm 0.
• Đối với trường hợp điểm 0 chưa đúng, các bạn có thể điều chỉnh như sau đối với thước panme đo ngoài cơ khí
  • Cố định spin doll bằng chốt khóa
  • Xoay điều chỉnh điểm bị lệch bằng trục xoay
  • Thực hiện lần lượt cho đến khi điểm 0 trở về vị trí đúng, chính xác.
• Đối với panme điện tử thì bạn sử dụng luôn chức năng set 0 trên mặt điều khiển để chỉnh điểm 0, thao tác này trên thước rất đơn giản.
• Trường hợp thước có dấu hiệu sai lệch nhiều, khách hàng của MEB.,JSC có thể liên hệ trực tiếp tới Trung tâm đo lường MEB để được hỗ trợ hiệu chuẩn nhanh nhất.

Hướng dẫn đo lường bằng thước panme đo ngoài

Tùy thuộc vào chi tiết cần đo, thước panme đo ngoài, đo trong hoặc đo sâu sẽ có cách thực hiện đo lường khác nhau. Tuy nhiên, thao tác tương đối đơn giản, có thể thực hiện dễ dàng theo hướng dẫn sau:

• Trước hết nới lỏng vít kẹp, xoay nút vặn để khoảng cách hai đầu đo lớn hơn kích thước của chi tiết cần đo.
• Áp đầu đo cố định của panme vào mặt chuẩn chi tiết cần đo, từ từ xoay nút vặn để đầu đo di động tiếp xúc dần và chạm vào mặt của chi tiết cần đo.
• Giữ đường tâm của 2 đầu đo trùng với kích thước của vật cần đo.
• Nếu muốn lấy panme ra khỏi vị trí đo, cần vặn đai ốc hãm để cố định đầu đo di động trước khi bỏ thước ra khỏi chi tiết đo.
• Khi đo dựa vào mép thước động các bạn đọc được số mm và nửa mm của kích thước ở trên thước chính.
• Và dựa vào vạch chuẩn trên thước chính để đọc được phần trăm mm trên thước phụ (giá trị mỗi vạch là 0.01 mm).

Cách đọc trị số đo thước panme

• Để xác định kích thước của chi tiết đã đo, các bạn dựa vào vị trí của mép ống động, đó là phần thước chính bên trái mép ống động, gọi là “phần nguyên” của thước. Kiểm tra số thứ tự vạch trên ống động trùng với đường chuẩn trên ống cố định là bao nhiêu, lấy số thứ tự vạch đó nhân với độ chính xác của panme sẽ ra giá trị “phần lẻ” của thước, cộng hai giá trị này các bạn sẽ ra được giá trị của kích thước cần đo.
• Đối với các panme điện tử, kết quả được hiển thị mà không cần phải tính toán, giúp cho quá trình đo được giảm thời gian đi rất nhiều. Đó cũng là ưu điểm mà các panme điện tử ngày càng được sử dụng nhiều hơn.

Bảo quản thước panme

• Không sử dụng thước để đo các mặt thô, bẩn.
• Không dùng panme để đo các vật đang quay.
• Khi đo không ép mạnh 2 mỏ đo vào vật cần đo.
• Hạn chế lấy thước panme ra khỏi chi tiết cần đo rồi mới đọc trị số mà nên đọc ngay khi thước panme còn đang kẹp giữ chi tiết, tránh sai số do sự di chuyển.
• Luôn giữ sạch sẽ panme, tránh bám bụi, nước bẩn, lau chùi sạch sẽ panme sau khi sử dụng, cất giữ trong hộp bảo quản của panme.
• Sử dụng dầu tra panme để bảo đảm thước panme chạy trơn tru và đảm bảo độ bền cao.